Rozdział Drugi

Irina zaciągnęła Iwana do domu z satysfakcją. Chociaż zaciągnęła to za wiele powiedziane, bowiem Iwan nie stawiał oporów.

Było mu przykro. Było mu bardzo przykro. Przywykł jednak do takiego traktowania. Zawsze był jedynie robalem w tym domu i żył tak przez niemal osiemnaście lat, więc nie widział powodów do tego, aby nagle coś uległo zmianie. Pomógł Irinie ubrać płaszcz. Pomógł jej zająć miejsce w samochodzie, którym wrócili. Pomógł się jej rozebrać i poszedł szykować dla niej kolację, podczas gdy ona, nie odzywając się do Iwana nawet jednym słowem, zaraz po rozebraniu się pobiegła do gabinetu swego ojca, aby zdać mu dokładną relację z wieczoru. Dokładną, w swoim mniemaniu, w swojej wersji.

Mówiła nieprzerwanie przez prawie piętnaście minut, a z każdym kolejnym jej słowem złość jej ojca rosła. Po zakończeniu relacji, Irina wyszła z gabinetu z wysoko uniesioną głową, a razem z nią wyszedł też jej despotyczny ojciec. Iwan szedł właśnie z tacą, na której była kolacja dziewczyny.

— Panienko, kolacja gotowa. Gdzie po... — Nie dokończył. Policzek jaki został mu wymierzony przez ojca dziewczyny wytracił mu tace z rąk, roztrzaskując wszystko na podłodze i powalił Iwana na deski podłogi. Policzek poczerwieniał mu błyskawicznie, a z wargi pociekła krew.

Iwan dostałby o wiele więcej batów, gdyby nie to, że do domu artystki rozległ się dzwonek, tudzież pukanie, czy ewentualnie gong.

Śnieg sypał jak szalony, ale Nikolai potrzebował go znacznie więcej, aby zatamować rosnącą w nim złość. Potrzebował skąpać się w śniegu, jak za dawnych, beztroskich lat. Leżeć w białym puchu i zamrażać swoje odczucia, żeby pozostała w nim tylko muzyka. Tak piękna i swobodna, jak dusza zmarłej tragicznie matki. Stał razem z wujem na ganku i czekał, aż ktoś otworzy mu drzwi. Wujek wyglądał, jak niewzruszona skała, okazując swoje uczucia tylko przez obejmowanie rozdygotanego chłopaka ramieniem.

— Wynos się do siebie i czekaj na karę! — ryknął ojciec Iriny, wskazując na Iwana swoim opasłym paluchem. Odczekał, aż chłopak pozbiera się z podłogi i dopiero wtedy otworzył drzwi. Irina nawet nie zauważyła kto przyszedł, bowiem właśnie otwierała drzwi do kuchni i darła się wniebogłosy, żeby ktoś natychmiast przyszedł posprzątać bałagan i przyniósł jej kolację zanim umrze z głodu przez opieszałość służby.

— Witam — powiedział poważnie ojciec Iriny i skłonił się nieznacznie swym gościom. Oczywiście zaraz poznał, kto przyszedł. Nie było opcji, aby nie rozpoznał ludzi, których przez pół życia starał się pokonać zarówno finansowo, jak i muzycznie. — Cóż za miła wizyta. Czym sobie na nią zasłużyłem? — Odsunął się na bok i wskazał gestem by Nikolai i jego wuj raczyli wejść do domu.

Vitalij uśmiechnął się nieznacznie. Sam nie potrafił do końca zrozumieć zawiści innych dla swoich i Nikolaia osiągnięć. Zawsze stawiał na ciężką pracę i to dzięki niej miał to o czym marzył. Ciepły dom, kochającą rodzinę. Nie swoją, bowiem nie miał żony, ale kochał swoją siostrzenicę i siostrzeńców, jak własne dzieci. Bez skrępowania wprowadził Nikolaia w głąb posiadłości, a chłopak rozejrzał się uważnie, oczywiście w poszukiwaniu Iwana.

— Przychodzę wraz z moim siostrzeńcem z bardzo delikatną sprawą — oświadczył powoli, zwracając swoje ciemne oczy na ojca Iriny i patrząc na niego z góry. Był potężnym mężczyzną, niczym jakiś władca, choć sprawiał wrażenie dobrego Dziadka Mroza, o ile nikt nie robił krzywdy jego rodzinie. Teraz, w takich okolicznościach, chłód spojrzenia i wymuszony, uprzejmy uśmiech mogły budzić grozę u wrażliwych, chociaż wuj Nikolaia wątpił, aby cokolwiek wzruszyło tak zapatrzonych w siebie ludzi.

— Ależ słucham pana. — Ojciec dziewuchy oczywiście nie miał pojęcia dlaczego mężczyzna do niego zawitał. A nawet jeśli miał pojęcie, to wolał udawać, że go nie ma bo i po co. Zagra poważnego i roztropnego męża stanu to sytuacja szybko wróci do stanu względnej normalności. Iwan dostanie to na co zasługuje, Irina zostanie ugłaskana i mężczyzna znów będzie mógł zająć się swoimi interesami, które niekoniecznie były czyste i uczciwe. — Może się pan czegoś napije. Może coś zje? Chłopak też zapewne miałby na coś ochotę. To zaszczyt mieć was za swych gości. Nie potrafię wyrazić, jak bardzo się cieszę. Jeśli więc jest coś, co mógłbym dla pana zrobić... — Nie dokończył zdania, ale za to podszedł do Vitalija, objął go ramieniem niczym dobrego znajomego i starał się poprowadzić na pokoje.

Iwan był u siebie. Mył twarz zimną wodą i starał się powstrzymać łzy, które ciekły mu po policzkach strumieniami. Słyszał znajomy głos. Wiedział kto przyszedł. Nikolai musiał być tu razem z wujem. Musiał być tak blisko, a tak strasznie daleko.

— Nie. — Odpowiedź z ust wuja była stanowcza i zimna niczym śnieg na zewnątrz. — Dziękuję, ale nie skorzystam z tych propozycji. Nie przyszedłem tutaj, aby pozwalać sobie na to, żeby ktoś pana pokroju, ktoś kto nie potrafi wychować porządnie dziecka wchodził w moje szanowane cztery litery. Nic do pana tak właściwie nie mam i nie mam zamiaru się wtrącać w pana metody wychowawcze, które są ujmą na ludzkim honorze. Skoro stawia pan materializm i prestiż na pierwszym miejscu, to niech teraz też tak będzie. Służby panu nie brakuje, ani widowni. Chciałem grzecznie prosić, aby pozwolił mi pan zabrać chłopaka z tego całego zakłamania. Jest panu zbędny, tak jak jest panu zbędna fama o znęcaniu się nad ludźmi. — Wuj Nikolaia nie groził, nie namawiał i nie żądał niczego. Był spokojny i opanowany tak, jak siostrzeniec, który uważnie przyglądał się obu mężczyznom. Vitalij nie pozwolił się też zaprowadzić dalej niż było to konieczne.

Mężczyzna otworzył usta, aby powiedzieć coś stanowczo i niezbyt grzecznie, ale zacisnął je zaraz, gdy tylko padła groźba famy o złym traktowaniu ludzi. Jego opinia i tak była mocno nadszarpnięta. Nie potrzebował kolejnej cegiełki do muru nienawiści, jaki stawał się coraz wyższy i który tworzyły właśnie takie pomówienia.

— Jakiego chłopaka? — wysyczał przez zęby, próbując jeszcze przez chwilę grać nieświadomego. — Mam tylko Irinę, drogi panie. A jeśli chodzi panu o kogoś ze służby, to mogę panu polecić rodziny, które służą u innych od lat i które cieszą się dość dobra opinią. Nie wiedziałem, że tam u was w Moskwie, nie ma dostępu do dobrej służby.

Iwan stał przed lustrem i patrzył na swoją czerwona twarz. Wiedział, spodziewał się, że zabiegi przybyłych i tak niczego nie dadzą. Było mu tak bardzo źle w tym momencie.

Na szczęście Irina była zajęta kolacją i nie zwracała uwagi na rozmowę swego ojca, przekonana, że toczy on dysputy z jakimś swoim znajomym lub wspólnikiem.

Iwan drżał na całym ciele. Sięgając po ręcznik, zrzucił z szafeczki metalowe pudełko na grzebienie i przeraził się łomotem, jaki się rozległ.

— Nie potrzebna mi służba jaśnie panie. Nie posiadałem jej i posiadać nie będę. Moja rodzina nigdy nie zniżyłaby się do tak niskiego poziomu, więc może sobie pan darować swoje próby zrobienia mnie człowiekiem pana pokroju. Przyjechaliśmy po Iwana i z nim wyjedziemy, a pan dalej będzie mógł żyć w świętym spokoju, chroniąc swoją nadpobudliwą córeczkę. — Vitalij przychylił się do ucha ojca artystki z uśmiechem. — Ja panu oddam spokojne życie, a pan mi odda chłopaka, którego traktuje pan, jak śmiecia. Nie śmiem uciekać się do innych środków, więc proszę mnie do niczego nie zmuszać. Grzecznie proszę. — Niemalże wyszeptał, pogłębiając uśmiech satysfakcji. Mógł wiele zrobić. Mógł sprawić, że mężczyzna straci ledwo trzymany, iluzyjny szacunek. Mógł sprawić, że straci wszystko, co złudnie kochał, a w szczególności pieniądze. Mógł, ale nie chciał, bowiem nie tego uczyli go rodzice i nie tak został wychowany.

Mężczyzna bez słowa odwrócił się i podszedł do drzwi pokoju chłopaka. Otworzył je i odsunął się od nich, wskazując Iwanowi, że ma wyjść.

Iwan dygotał. Nie miał pojęcia czego się spodziewać. Po minie swego wuja nie potrafił odczytać niczego konkretnego. Przywykł jednak do tego, aby być posłusznym. Opuścił głowę i ruszył pokornie na korytarz. Bał się spojrzeć na wuja. Bał się podnieść spojrzenie na Nikolaia i na jego opiekuna. Szedł jak na skazanie, kuląc się i spodziewając się ciosu, kiedy tylko znajdzie się w zasięgu rąk swego krewnego. Łzy wyschły lub zwyczajnie również bały się pokazać, kiedy niedaleko był ten mężczyzna. Iwan zatrzymał się ledwie kilka kroków od drzwi i objął się ramionami, czekając na to co nastąpi.

Ojciec pannicy, dla którego żal wymyślać imię, zatrzasnął z impetem drzwi do pokoju.

— Jest wasz. Tylko nie odsyłajcie go za tydzień, bo nie spełni waszych oczekiwań. Nie przyjmę go.

— I bardzo dobrze. Nawet w schronisku dla psów byłoby mu o niebo lepiej. Iwan, spakuj się, proszę. – Wuj Nikolaia zwrócił się do chłopaka ze szczerym uśmiechem, takim ciepłym, jak przystało na porządnego wujka. — To mądra decyzja proszę pana. Najlepsza, jaką powziął pan w swoim życiu. — Vitalij powrócił wzrokiem na pana domostwa już bez uśmiechu. Zmierzył go od grubych nóg, po napchaną pychą głowę.

Nikolai czekał cierpliwie. Uwagę na cokolwiek zwrócił dopiero, kiedy Iwan pojawił się w salonie czy przedsionku i chociaż chciał się uśmiechnąć, nie umiał. Przeraziła go blizna, aż pociągnął wuja za rękaw z niemałą paniką w oczach.

— Nie denerwuj się Nikolai, teraz będzie wszystko dobrze. — Wuj przyjrzał się uważnie młodzieńcowi. Miał przemożną ochotę udusić jego wuja gołymi rękami, co oczywiście przyszłoby mu bez trudu, ale powstrzymał się. Razem z Nikolaiem musieli cierpliwie przeczekać, aż będą mogli wsiąść do auta i na zawsze opuścić to miejsce.

Iwan nie miał wiele do pakowania. Popatrzył z niemałym przerażeniem na wuja Nikolaia i na samego chłopaka, a następnie spojrzał na swego krewnego. Wahał się, ale ruszył do pokoju. Po zaledwie minucie wyszedł ponownie do sieni z torba w ręce. Miał ledwie kilka koszul i kilka par spodni, więc spakowanie tego nie zajęło mu wiele. Zaciskał nerwowo palce na swym bagażu. Oczy mu lśniły od napływających łez, a usta drżały od zaciskania ich w nerwach.

— Już, proszę pana — wyszeptał, patrząc z boku na swego wuja. Z jednej strony cieszył się, że za chwile będzie miał możliwość opuszczenia tego domu, a z drugiej strony bał się, że i tak za chwilę wszystko stanie się jedynie bajką, nierealną bajką. Zawiesił spojrzenie na Nikolaiu.

— Jaki tam ze mnie pan dzieciaku. — Vitalij skierował się do drzwi, aby je otworzyć, a Nikolai bez skrępowania podszedł do... wuja Iwana i kopnął go w kostkę, bardzo mocno, po czym pociągnął chłopaka za rękę do wyjścia przy wtórze chichotu swojego wuja. — I tak na przyszłość proszę lepiej wytresować córkę, bo nie trafia w najprostsze dźwięki. — Mężczyzna zerknął ostatni raz na ojca Iriny i skłonił mu się ledwo zauważalnie.

Obaj z Nikolaiem odetchnęli z ulgą, idąc w stronę auta. Białowłosy namiętnie ściskał dłoń Iwana swoimi chłodnymi palcami i gładził ją nieprzerwanie. Tak, teraz mieli dla siebie mnóstwo czasu. Był tylko jego. Nie tak, jak był dla Iriny, ale emocjonalnie i w głębi duszy już miał swoje miejsce w sercu Nikolaia.

Kierowca – który był tylko dlatego, że Vitalij nie znał aż tak dobrze Petersburga, odjechał spod willi dość szybko na polecenie mężczyzny. Jego siostrzeniec wcisnął Iwana na tylnie siedzenie i przytulił się do niego mocno, paradoksalnie nic nie mówiąc.

Iwan poczuł wolność. Poczuł się wyzwolony, ale też zaniepokojony całą sytuacją. Było mu dziwnie smutno, kiedy odjeżdżali. Wychodził z domu tak szybko, że nawet nie zdążył zabrać ani butów, ani kurtki. Po prostu wyszedł. Siedział teraz w obcym aucie i jechał w nieznane tuląc do siebie ledwie poznanego chłopaka i zerkając raz za razem na jego wuja, który wydawał się taki inny niż mężczyzna od którego go zabrano. Smutek w jego sercu walczył z radością. Spędził w tamtym domu całe swoje dotychczasowe życie, więc jednak żal mu było odjeżdżać. Zaciskając dłonie w pięści odwrócił się jeszcze za domem, który znikał z pola widzenia, a po jego twarzy pociekły gorące łzy. Nie miał ani siły ani odwagi, aby się odezwać.

— Nie czuj się, jak zwierzę przywiązane do swojego właściciela Iwanie. Oni nie zasłużyli na kogoś takiego, jak ty i nie powinieneś za nimi płakać. — Vitalij spojrzał w lusterko. Domyślał się, jak musi się czuć chłopak. Uśmiechnął się do niego, odwracając głowę w jego stronę, a Nikolai poruszył się nerwowo i spojrzał na twarz młodzieńca z obawą w swoich szarych oczach. Nie miał wyrzutów sumienia. Czuł, że zrobił coś dobrego nie tylko dla siebie, ale przez chwilę wystraszył się, że jest odwrotnie. Położył dłoń na sercu Iwana, chcąc mu dodać otuchy tak, jak zrobił to, gdy stali po kostki w śniegu przed Zimowym Pałacem.

Młodzieniec pokiwał głową, bowiem na nic innego nie był w stanie się zdobyć. Nie chciał płakać. Nie wiedział czy płacze za domem, który w zasadzie nigdy naprawdę nie był jego, czy ze szczęścia, że jest wolny. Położył dłoń na dłoni Nikolaia i spojrzał na niego swymi mokrymi od łez oczyma.

— Dziękuje — wyszeptał bezgłośnie, a po jego policzkach przetoczyła się kolejna fala łez. Nigdy nikt nie zrobił dla niego nic równie dobrego. Dygotał. Był kłębkiem nerwów i nadszarpniętego spokoju. Jego ciało trzęsło się z emocji, palce zaciskały na dłoni chłopaka, a oczy zacisnęły się próbując powstrzymać łzy. Musiał się wypłakać. Musiał dać upust emocjom. Musiał dostać czas na uspokojenie. Przez to wszystko zacisnął usta zbyt mocno, więc świeża rana ponownie się otworzyła i krew pociekła z kącika ust po brodzie.

Nikolai syknął cicho, bo do tego akurat struny głosowe nie były mu potrzebne i klepnął Iwana w policzek, grożąc mu palcem i kręcąc głową. Chodziło mu oczywiście o fizyczną krzywdę, jaką chłopak sobie robił, a nie o to, że płakał. Wcisnął dłoń do kieszeni spodni i wyciągnął chusteczkę, którą dość brutalnie przytknął do wargi Iwana, jeszcze mocniej marszcząc czoło.

‘Głupi…’ — Zamigał i powiedział bezgłośnie, poruszając odrobinę ustami.

Wytarł krew z wargi i odwrócił do siebie twarz młodzieńca, by zobaczyć ranę. Nie była głęboka, ale była we wrażliwym miejscu, które – nie bacząc na wuja, ani kierowcę – Nikolai pocałował, zatrzymując usta przy ustach Iwana na dłużej niż było to konieczne.

Iwan nie byłby w stanie zrozumieć co chłopak migał gdyby nie to, że powiedział też to bezgłośnie. Tak proste słowo, tak krótkie, było dość łatwe do odczytania z ruchu warg. Iwanowi zrobiło się głupio. Nie chciał się ranić. Nie robił tego celowo. Nerwy i stres robiły swoje, więc nie był w stanie do końca kontrolować swoich poczynań. Odczekał cierpliwie podczas zabiegów pielęgnacyjnych, nie skrzywiwszy się nawet ani nie syknąwszy. Przytulił do siebie Nikolaia, kiedy ich usta się spotkały i na chwile zapomniał ze gdzieś obok siedzi wuj chłopaka oraz kierowca. Nie byli teraz dla niego ważni. Liczył się Nikolai. Liczyła się ich chwila. Liczyło się tylko to przyjemne ciepło, które rozeszło się po jego ciele podczas tej krótkiej chwili czułości. Nie odsunął się. Nie przerwał ich zbliżenia bo tego nie chciał. Gdyby miał taka możliwość, wtuliłby się teraz w objęcia tego drobnego człowieka i zasnął, dając ukojenie swym nerwom.

Muzyk pogłaskał go po policzku delikatnie, gdy już oderwał usta i uśmiechnął się delikatnie, po czym zerknął na wuja dość wymownie.

— Dobrze, niech ci będzie. — Wuj wywrócił oczyma i mruknął coś do kierowcy na co mężczyzna się skrzywił. Vitalij wyciągnął telefon i zaczął z kimś płomiennie rozmawiać, wydając polecenia, czy raczej prośby odnośnie bagaży, rzeczy, a po chwili znów zadzwonił i znów zaczął płomienną dysputę, nieco zmienionym i czulszym głosem.

Nikolai uśmiechnął się w podzięce i odsunął pod samo okno, układając się wygodnie na szerokim siedzeniu. Pokiwał dłonią na Iwana, aby ten się ułożył wygodnie. Młodszy chłopak dobrze wiedział, że jego książę, którą uratował, potrzebuje świętego spokoju i odpoczynku. Sam był wytrwały, więc mógł przesiedzieć te kilka godzin w aucie w jednej pozycji.

Iwan nie słuchał specjalnie o czym pan wuj rozmawia przez telefon, bowiem i jakoś niespecjalnie go to obchodziło. Potrzebował spokoju, owszem. Dlatego bez zbędnego zastanowienia ułożył głowę na kolanach chłopaka i objął go rękami w pasie. Przytulił policzek do kolan jedynej na świecie osoby, która wydawała się zrozumieć go już po pięciu minutach znajomości. Iwan zamknął oczy z ciężkim westchnieniem. Był wykończony. Nerwy i płacz wyrwały z niego wszelkie siły. Zanim jeszcze wziął kolejny oddech Morfeusz już roztoczył nad nim swa piecze i głaskał go po ramionach nucąc uspokajającą melodię i okrywając otchłanią snu.

Rzeczy jakie mieli hotelu zostały spakowane i wysłane pod właściwy adres do Moskwy. Czekało ich kilka godzin jazdy autem do miasta, więc Iwan mógł spokojnie spać i spać, a Nikolai nie miał zamiaru go budzić. Głaskał go machinalnie po głowie i wpatrywał się w szalejący za oknem śnieg. Po połowie czasu przymknął oczy i choć w niewygodnej pozycji, to również przysnął. Obudził ich wuj, kiedy dojeżdżali na miejsce, czyli pod dość dużą posiadłość, która zarówno z zewnątrz, jak i wewnątrz przypominała bardziej rodzinny dom niż willę. Nikolai czuł się obolały, ale nie skrzywił się, kiedy budził Iwana, głaskając po policzku i tyrpiąc w ramie delikatnie.

Mmmm.... — Iwan zamruczał i odwrócił się z uśmiechem w stronę głaszczącej go dłoni. Otworzył oczy z lekkim uśmiechem i... I zerwał się, jakby ktoś wylał na niego kubeł zimnej wody. — Nikolai. Niko... — Rozglądał się nerwowo dookoła. W pierwszej chwili pojęcia nie miał gdzie się znajduje. Musiał wrócić do świadomości, a to, w obcym miejscu wymagało chwili. Wyjrzał przez okno samochodu i spojrzał na Nikolaia. — Gdzie jesteśmy, Nikolai?

Wiedział, że chłopak mu nie odpowie, ale musiał zadać pytanie. Nie chciał traktować nowego znajomego, jak kogoś do kogo się nie mówi, bo on nie odpowiada. Był dla niego normalnym znajomym i takie miał do niego podejście. Chociaż... Nie, zdecydowanie nie. Był mu wdzięczny za uwolnienie z domu wuja i wiedział już, że teraz będzie wychodził z siebie, żeby Nikolai był z niego zadowolony.

Nikolai uśmiechnął się leniwie i położył dłoń na ramieniu chłopaka uspokajająco. Byli już w Moskwie, a raczej na obrzeżach miasta, gdzie Nikolai mieszkał z wujem i swoim rodzeństwem. Wuj wysiadł z samochodu, a gdy tylko skierował się do bagażnika, na drodze prowadzącej do domu rozległo się radosne szczekanie kilku psów, które rzuciły się na Vitalija merdając, jak szalone. Chłopak nakazał Iwanowi wysiąść z auta, aby wziąć jego bagaże i pójść się ogrzać do domu. Kierowca był zmęczony i nieco niezadowolony, że musiał jechać taki kawał drogi dla tej dobrej zapłaty. Wuj Nikolaia wziął rzeczy Iwana i poszedł do domu wygwizdując na psy, które bardzo chętnie zalizałyby młodzieńca przy pierwszej, lepszej okazji.

Iwan był lekko zakręcony. Nie można się zresztą temu dziwić. Spał, a kiedy się obudził był w innym mieście, w innym życiu. Wysiadł z samochodu i otulił się rękami. Było zimno, a on nie miał przecież kurtki. Patrzył na psy i całe małe zamieszanie i uśmiechał się nawet nie zdając sobie z tego sprawy. To było takie inne niż u niego w domu. Takie naturalne i ciepłe. Iwan przez chwilę patrzył na czworonogi jak oczarowany. Potem odwrócił się w stronę Nikolaia. Chciał zabrać swoje rzeczy, ale nie mógł ich nigdzie zobaczyć. Nie ogarniał tego co się działo i czuł się nieco zagubiony. Wiedział, że za jakiś czas mu przejdzie zagubienie i będzie potrafił normalnie się zachowywać, ale obecnie starał się jak mógł, aby ogarnąć wszystko jak najlepiej i jak najszybciej.

Muzyk pociągnął go w stronę wielkich, dębowych drzwi domostwa, które stały otworem, a w których uprzednio zniknął wuj muzyka. Chłopak przyśpieszył kroku, a psy zawróciły od drzwi i pognały w jego stronę równie uradowane, co na widok Vitalija. Zaczęły bardzo dosłownie obwąchiwać Iwana, którego Nikolai trzymał za rękę, ale nie szczekały złośliwie, od czasu do czasu radośnie burcząc i starając się lizać wszelakie odkryte części ciała nowego domownika.

— Einstein, Platon, Maria do domu! — Dziewczęcy i stanowczy głos zabrzmiał z głębi sieni, ale nikt nie wyszedł z domu do którego trójka psów zawróciła, a Nikolai mógł ponownie zaciągnąć tam Iwana.

Młodzieńca ucieszyła go radość zwierząt. Już miał przykucnąć i pozwolić im na zabawę, kiedy zostały odwołane przez kobiecy głos. Nie znał ludzi, którzy tu mieszkali. Pojęcia nie miał ile ich tu jest i na ile nowych twarzy musi się naszykować. Wszystko było nowe i wszystko go zaskakiwało. Wiedział, że musi się przyzwyczaić do nowego miejsca i okoliczności i wiedział, że potrafi. Potrzebował czasu, ale wiedział, że da radę i że zrobi wszystko, aby nowa rodzina nie żałowała nigdy, że wyrwała go z okopów wujka.

Trzymając kurczowo dłoń Nikolaia, przekroczył próg domu i rozejrzał się dookoła.